De Kraanvogel

Praktijk voor Acupunctuur

Xiao Yao San

Belangrijke opmerking: ik werk sinds 2007 niet meer met Chinese kruiden. De pagina's met informatie over kruidengeneeskunde en kruidenformules heb ik laten staan omdat er nog steeds veel naar die informatie gezocht wordt.
Ik verkoop geen kruiden. Ik kan ook geen individuele adviezen over kruiden geven. Het is zelden een goed idee om zonder een grondige diagnose Chinese kruidenformules te gebruiken! Ik raad u dat dan ook af. Als u voor uzelf vragen heeft over Chinese Kruiden of een behandeling overweegt zult u echter verder moeten zoeken...
Informatie over mijn praktijk vindt u via het menu (kopje 'Acupunctuur').

Xiao Yao San

Xiao Yao San ('vrij ronddwalen poeder') is vermoedelijk de formule die (met variaties) in praktijken voor Chinese kruidengeneeskunde in het Westen het meest wordt voorgeschreven. Hij is dan ook bij uitstek geschikt voor situaties waarin stress / spanning enerzijds en energiegebrek anderzijds tegelijkertijd voorkomen. Deze formule is vooral bij veel vrouwen een goede keus, gezien het belang van Bloed-voedende kruiden in de formule.

Ingrediënten

Chai Hu (Radix Bupleuri); Dang Gui (Radix Angelicae Sinensis); Bai Shao Yao (Radix Paeoniae Albae); Fu Ling (Poria Cocos); Bai Zhu (Rhizoma Atractylodis Alba); Zhi Gan Cao (in honing gebakken zoethout); Sheng Jiang (verse gemberwortel); Bo He (pepermuntkruid)

In de belangrijkste variatie, Jia Wei Xiao Yao San (Xiao Yao San met toegevoegde smaken), zijn Mu Dan Pi (Radix Paeoniae Moutan) en Zhi Zi (Fructus Gardeniae) toegevoegd , en de formule heet dan ook wel Dan Zhi Xiao Yao San (Xiao Yao San met Mu Dan Pi en Zhi Zi.

begin van pagina

Werking

Deze formule richt zich sterk op de Lever. De Lever heeft twee belangrijke functies in het lichaam. De Lever is ten eerste het Orgaan dat maakt dat Qi vrij stroomt. Een slecht functionerende Lever betekent dus stagnatie of vrij vertaald: frustratie, stress, spanning. Daarnaast is de Lever het Orgaan dat het Bloed bewaart. Dat betekent vrij vertaald: voeding, sappigheid (en nog veel meer). Beide functies zijn sterk van elkaar afhankelijk. Als de Qi niet goed stroomt kan het Bloed niet goed worden opgebouwd. Als er te weinig Bloed is, kan de Qi niet goed stromen. (Een droge tak kan niet meer meebewegen op de Wind, maar breekt af.) Er is in zekere zin sprake van een vicieuze cirkel, waarbij het begin niet meer duidelijk is: door gebrek aan Bloed kan Qi niet goed stromen en daardoor wordt het gebrek aan Bloed groter. Deze formule richt zich op beide aspecten, dus zowel de doorstroming van de Qi (daarvoor is Chai Hu, Bupleurum als keizerlijk kruid belangrijk) als het voeden van het Bloed (daarvoor zijn Dang Gui, Angelica Sinensis en Bai Shao Yao, Paeonia Alba als ministers belangrijk). De andere kruiden ondersteunen de genoemde kruiden en geven hun eigen accenten. Bo He, pepermunt is speciaal belangrijk omdat het de formule naar de Lever richt (Chai Hu zelf is meer op de Galblaas en Driewarmer gericht, zie bijv. Xiao Chai Hu Tang).

Deze formule richt zich weliswaar ook op de warmte die vrij kan komen door de 'wrijving' van Qi-stagnatie, maar kan daar vaak wat hulp bij gebruiken, bijvoorbeeld in geval van overgangsklachten of slapeloosheid. Dan zijn de 'koude' kruiden Zhi Zi (Fructus Gardeniae) en Mu Dan Pi (Radix Paeoniae Moutan) belangrijke toevoegingen.

begin van pagina

Betekenis van deze formule

De betekenis van deze formule ligt besloten in zijn naam. Xiao Yao is een begrip uit een belangrijk taoistisch geschrift uit het begin van onze jaartelling, de 'Zhuang Zi' (geschreven door Zhuang Zi). Een uitgebreid artikel over dit onderwerp vind je hier (op deze website staan overigens enorm veel artikelen over Chinese kruiden, de meeste vooral interessant voor kruidengeneeskundigen), een Engelse vertaling vind je hier. Maar lees misschien eerst even verder. Xiao Yao is net als veel Chinese begrippen lastig te vertalen. 'Vrij ronddwalen' is een gebruikelijke vertaling. 'Vrijheid' is daarbij innerlijke vrijheid. Dat wil zeggen de vrijheid van degene die zichzelf en de wereld heeft leren kennen en in relatie met de wereld zijn eigen weg kan gaan. Een belangrijk aspect hieraan is het opgeven van (de illusie van) controle. Als je de controle over de werkelijkheid loslaat, kun je de werkelijkheid toelaten. Als je de werkelijkheid toelaat kun je ermee in relatie gaan en kun je je overgeven aan de stroom van het leven. Als je je overgeeft aan de stroom van het leven kun je steeds meer je eigen plek in het leven ontdekken en innemen. Mildheid naar jezelf en anderen is hierbij een belangrijke kwaliteit.

Wanneer?

Deze formule gaat dus over vrij stromen van Qi en over voeden van Bloed. En de diepere betekenis is: overgave aan de stroom van het Leven. Meer concreet betekent dit, dat je deze formule (met variaties) voorgeschreven kunt krijgen als je:

  • klachten hebt die met spanning enerzijds en Bloedgebrek anderzijds te maken hebben: menstruatieklachten, slapeloosheid, huidklachten, oogklachten, overgangsklachten, vermoeidheid enz. enz. enz.
  • klachten hebt waarbij warmte ten gevolge van spanning een rol speelt: rode huid of zweten of opvliegers of te warm om te slapen (de koelende variant van de formule)
  • merkt dat je - om wat voor reden dan ook - steeds bezig bent om situaties onder controle te houden, terwijl je het vermoeden hebt dat toelaten en overgave inmiddels beter bij je passen.

Wat kun je merken?

Dat hangt er een beetje van af. Als de spanningsklachten op de voorgrond staan merk je (vaak na enige tijd) meer ontspanning. Dat gaat overigens niet altijd ongemerkt. Spanning is doorgaans frustratie, en die komt er vaak eerst eens een keer - tot je grote opluchting - uit, terwijl je hem tot nu toe steeds binnenhield. Als 'Leegte', het gebrek aan Bloed, meer op de voorgrond stond merk je vaak dat je meer energie krijgt, en soms ook paradoxaal genoeg je meer bewust wordt van spanningen. Net zoals het ontstaan van dit syndroom een soort vicieus cirkeltje is, zo is ook de uitweg eruit een weg waarin nu eens bewustworden van spanning en loslaten daarvan, en dan weer toegenomen energie op de voorgrond staan. Overigens zal ik de formule wel steeds zo aanpassen dat de aspecten die op een bepaald moment het belangrijkst zijn ook de meeste nadruk krijgen. En door variaties aan te brengen is het meestal ook mogelijk om de klachten vrij snel minder te laten worden.