Xiao Chai Hu Tang
Belangrijke opmerking: ik werk sinds 2007 niet meer met Chinese kruiden. De pagina's met informatie over kruidengeneeskunde en kruidenformules heb ik laten staan omdat er nog steeds veel naar die informatie gezocht wordt.
Ik verkoop geen kruiden. Ik kan ook geen individuele adviezen over kruiden geven. Het is zelden een goed idee om zonder een grondige diagnose Chinese kruidenformules te gebruiken! Ik raad u dat dan ook af. Als u voor uzelf vragen heeft over Chinese Kruiden of een behandeling overweegt zult u echter verder moeten zoeken...
Informatie over mijn praktijk vindt u via het menu hierboven, kopje 'Acupunctuur'.
Xiao Chai Hu Tang
Xiao Chai Hu Tang (het klein aftreksel met Bupleurum) is één van de formules die ik het meest gebruik. Het is een zeer veelzijdige formule, die door kleine wijzigingen precies op maat gemaakt kan worden in complexe situaties.
Ingrediënten
Chai Hu (Radix Bupleuri); Huang Qin (Radix Scutellariae); Ren Shen (Ginseng); Ban Xia (Tuber Pinelliae); Sheng Jiang (verse gemberwortel); Zhi Gan Cao (in honing gebakken zoethout); Da Zao (dadel)
Toepassing
Oorspronkelijk werd deze formule ontworpen voor een heel specifieke situatie, namelijk één van de stadia van een koortsende ziekte. Het betreft hier het 'Shao Yang-stadium', waarin de ziekmakende invloed (wij zouden zeggen: virus of bacterie) de buitenste verdedigingslinie is gepasseerd, maar op de tweede verdedigingslinie nog heftig verzet wordt geleverd. Vaak ontstaat daar een soort patstelling. Nu eens is de 'eigen' Qi aan de winnende hand, dan weer dreigt de 'ziekmakende, vreemde' Qi verder door te dringen. Dit heen en weer komt ook tot uiting in de wisselende symptomen: nu eens warm (zweten), dan weer koud (rillen). Nu eens kiplekker, dan weer hondsberoerd. Maar zonder dat er nog een definitieve beslissing valt.
'Shao Yang' is wel het centrale begrip van deze formule. 'Shao Yang' betekent echter ook, dat er in het gebied van Galblaas- en Driewarmermeridiaan een soort patstelling bestaat, die niet perse met een stadium in een koortsende ziekte hoeft overeen te komen.
Chai Hu (Bupleurum) is onbetwist het keizerlijk kruid van deze formule. Het 'bevrijdt het externe', maar richt zich daarnaast zeer specifiek op de 'Shao Yang'-laag, die het ook bevrijdt. Sheng Jiang ondersteunt bij het bevrijden van het externe, maar harmoniseert ook de Maag. Ren Shen voedt de 'eigen' Qi, bevoorraadt als het ware de eigen troepen. Huang Qin haalt Hitte weg en werkt daarmee de ziekmakende invloed weg op het moment dat deze toch even verder naar binnen dringt. Ban Xia vermindert slijm, iets wat vaak bij deze situatie komt kijken omdat de spijsvertering (galblaas, driewarmer) verstoord raakt; maar het vermindert ook misselijkheid.
Betekenis van deze formule
Deze formule gaat over grenzen, over kwetsbaarheid en kracht, over onopgeloste conflicten, over eigenheid in relatie met de buitenwereld. Hier is een patstelling aan de gang, en hoe kun je daar uitkomen? Niet door je nog eens extra af te schermen van de buitenwereld, want helaas: die is al merkbaar aanwezig. Niet door je terug te trekken in je binnenwereld, want de buitenwereld had zich al gemeld. Dit conflict zul je op moeten lossen, je zult een zekere vrijheid, wendbaarheid dienen te ontwikkelen zodat je in toekomst niet steeds weer in hetzelfde patroon vervalt.
Dat betekent meer concreet, dat je deze formule (met meer of minder wijzigingen) voorgeschreven kunt krijgen:
- als je na een griep of andere infectie niet echt opknapt en bijvoorbeeld last houdt van spijsverteringsklachten, een sterk wisselend energieniveau, maar bijvoorbeeld ook huiduitslag, hoofdpijn of slecht slapen
- als je (zeker als kind) last hebt van allerlei soorten allergieën (eigenheid in relatie met buitenwereld!), zoals luchtwegklachten, eczeem, spijsverteringsklachten.
- als je merkt dat het thema kwetsbaarheid, grenzen bewaken, onopgeloste conflicten iets met jouw gezondheidsprobleem te maken heeft (dat je bij wijze van spreken steeds maar roept: "hé, dit zijn mijn grenzen!" en daardoor niet toekomt aan datgene wat je zelf echt wilt, maar ook niet meer aan uitwisseling met de buitenwereld.)
- als je een hardnekkig probleem hebt rond de Galblaas- of Driewarmermeridiaan (spijsvertering, pijnklachten aan de zijkant van het lichaam)
- en bijvoorbeeld ook bij sommige vormen van chronische vermoeidheid
Raar genoeg is dit een formule waar ik niet altijd meteen opkom, ook al ligt hij voor de hand. Alsof - en dat ís een kenmerk van het 'Shao Yang'-stadium - het patroon zich min of meer verschuilt en daarmee ook de remedie even op zich laat wachten. Dat duurt meestal niet erg lang, en dan is het (voor mij) een soort 'Aha-Erlebnis': dat ik daar niet eerder op ben gekomen... Voor degene die de formule krijgt is hij vaak een enorme opluchting.
Variaties
Deze formule is extreem flexibel. Natuurlijk: Chai Hu moet er absoluut inzitten, en ook Ban Xia, Sheng Jiang en Da Zao ontbreken zelden. Maar verder geldt: als ik Xiao Chai Hu Tang voorschrijf schrijf ik geen Xiao Chai Hu Tang voor, maar het 'idee' van Xiao Chai Hu Tang. En dat betekent dat Ren Shen (Ginseng) vervangen kan worden door een ander Qi-voedend kruid, dat Huang Qin (Scutellaria) vervangen kan worden door een ander Hitte-klarend kruid als de Hitte niet zozeer in de Maag zit maar bijvoorbeeld in de Darmen, etc. etc. etc. Is er veel Slijm? Extra slijmtransformerende kruiden. Longsymptomen (hoest, slijm ophoesten, benauwdheid)? Kruiden die de Longen bevrijden, of slijm oplossen. Extreem Qi-gebrek? Extra Qi tonics. Daarnaast Bloedgebrek? Bloedtonics (bijv. Dang Gui, Angelica Sinensis). En vaak is de formule zoals hij is al precies goed en zijn wijzigingen alleen maar gepriegel in de marge.